گیلاس سورینام Surinam cherry
میوه گیلاس سورینام دارای بو و طعم یا مزه مشخص و نمایان است؛ و آن مزه کمی تلخ و شیرین با بوئی تند و گزنده و طعمی گیرا و خوشمزه ، به طور همزمان می باشد.
گیلاس سورینام می تواند در مناطق معتدله، نیمه گرمسیری و گرمسیری پرورش یابد.
اولین بار در سال ۱۹۲۲ گیلاس سورینام به اسرائیل ساحلی معرفی شد و اشتیاق قابل ملاحظه ای را برانگیخت، چرا که این درخت در ماه اردی بهشت ؛ که سایر میوه ها کمیاب است به بار می نشیند ، و نیاز به مراقبت کمی دارد. اما درطول بیش از ده سال از مشاهدات، محصول ثبت شده از این درختان به طرز ناامید کننده ای اندک بود.
شرایط پرورش و میوه دهی گیلاس سورینام
نهال های گیلاس سورینام به آرامی رشد می کنند و برخی از آنها پس از ۲ سال شروع به میوه دهی می کند، و در برخی ممکن است باردهی برای ۵ یا ۶ سال و یا حتی ۱۰ سال در شرایط نامطلوب به تاخیر بیفتد. این درختان در صورت هرس نشدن ثمره بهتری دارند، حتی در صورتیکه پرچین آنها را کاملا احاطه کرده باشد هم محصول زیادی تولید می کنند.
تغذیه با فرمول کود مناسب هر سه ماه یکبار باعث افزایش محصول آنها می شود . این درختان واکنش سریعی به آبیاری نشان می دهند و میوه درخت در صورت آبیاری مناسب بزرگ تر و شیرین تر می شود .
استفاده از گیلاس سورینام بعنوان پرچین
در فلوریدا، گیلاس سورینام یکی از شایع ترین گیاهان پرچین در سراسر مناطق مرکزی و جنوبی استان و مناطق مهم فلوریدا است. امروزه عمدتا کودکان میوه این درخت را می خورند. در گذشته، بسیاری از مردم درخت را رها می کردند تا به طور طبیعی رشد کند و میوه آن را برای استفاده در آشپزی برداشت می کردند. برای مدتی، میوه این درخت به مقدار کم در بازار میامی به فروش می رفت.
در مناطقی با آب و هوایی معتدل سرد ، این گیاه به دلیل داشتن شاخ و برگ جذاب و میوه های روشن و براق بصورت گلدانی پرورش داده می شد .
فصل و شرایط برداشت محصول:
میوه درخت به سرعت و تنها سه هفته پس از باز شدن شکوفه ها رشد میکند و رسیده می شود . در برزیل شکوفه ها در ماه شهریور باز می شوند و میوه در ماه مهر رسیده می شوند . در ماه آذر و دی درختان گیلاس دوباره شکوفه میزنند. در فلوریدا و باهاماس درختان گیلاس از ماه اسفند یا فروردین تا ماه اردی بهشت و خرداد یک محصول بهاری دارند و محصول دومشان هم بین ماه شهریور تا آبان است که این دو نوبت باردهی همزمان با بارش های بهاره و پاییزه است.
برداشت محصولات زمانی باید انجام شود که خوشه ها با کوچکترین تماس از شاخه جدا شوند، در غیر اینصورت طعم گیلاس به طرز ناخوشایندی صمغی خواهد بود . گیلاس ها همچنین باید روزانه یا دوبار در روز چیده شوند.
محصول گیلاس سورینام:
در هند، بوته های هرس شده به طور متوسط ۶ تا ۸ پوند (۲٫۷ – ۳٫۶ کیلوگرم) در هر گیاه محصول می دهند. بیشترین محصول به دست آمده در اسرائیل برداشت ۲۷۰۰ عدد میوه با وزن حدود ۲۴ پوند (۱۱ کیلوگرم) از یک گیاه هرس نشده بود.
شرایط اقلیمی و خاک مورد نیاز
آب و هوا:
گیلاس سورینام در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری پرورش داده می شود .
سورینام چری یا گیلاس سورینامی، به تعداد زیادی از نواحی زیست بومی می تواند سازگار شود و در ارتفاعاتی از ساحل تا ارتفاع ۱۰۰۰ متر بالاتر از سطح دریا، یافت می شود.
در فیلیپین، این گیاه در ۳۳۰۰ فوت (۱۰۰۰ متر) از سطح دریا رشد می کند ، در گواتمالا، تا سطح ۶۰۰۰ فوت (۱۸۰۰ متر) هم رشد می کند.
نهال گیلاس سورینام در دمای زیر ۲٫۲۲- º C آسیب می بیند، اما درختانی که به خوبی تثبیت شده باشد در ۵٫۵۶- º C فقط آسیب سطحی می بینند .این درخت نیاز دارد تا کاملا در معرض نور آفتاب قرار بگیرد . همچنین فقط نیاز به بارش متوسط دارد، در صورتی که ریشه محکمی داشته باشد می تواند در یک دوره خشکسالی طولانی مقاومت کند.
ولی خاک های نمناک و فضای مرطوب را در زمان بیرون زدن میوه ترجیح می دهد و این امر، تولید محصول زیادتر را حتمی می کند.
خاک:
گیلاس سورینام تقریبا در هر نوع خاکی از جمله، شن و ماسه، لوم شنی، خاک رس سنگین، سنگ آهک نرم؛ رشد می کند و حتی می تواند برای مدت زمانی در غرقاب مقاومت کند، اما شوری به آن آسیب می زند .
مشخصات گیاه شناسی گیلاس سورینام
گیلاس سورینام (سورینام چری)، درختچه یا درختی است که می تواند تا رسیدن به ارتفاع ۶ تا ۷ متر رشد و نمو نماید. برگ های این درختچه وقتی تازه جوانه می زنند به رنگ برنزی مانند هستند و وقتی کاملا رشد می کنند سبز و براق می شوند، اما در هوای سرد و خشک زمستان به رنگ قرمز تغییر می کند.
پوست میوه نازک است و گوشت نارنجی مایل به قرمز سبک و آبداریست با مزه ترش مایل به شیرین. گیلاس سورینام در درجه اول به عنوان یک پرچین پرورش می یافت، بطور عمده کودکان میوه های پر شر و شور آن را می خورند.
احداث باغ و کشت نهال گیلاس سورینام
بعد از شخم و مسطح کردن زمین اقدام به کشت نهال می کنند. کشت نهال می تواند به صورت منفرد یا سیستم پرچین باشد.
در کشت منفرد نهال های سورینام باید به فاصله ۴ متر از هم کاشته شوند و بعد از آن باید درختان را هرس نمود تا خیلی بلند قامت نشوند.
درختان بالغ شده گیلاس سورینام، در هر سال ، بالغ بر ۱۰ کیلو میوه تولید می کنند. مدت زمان بین گل دهی و برداشت میوه ، بسیار کوتاه است و در حدود ۶ هفته می باشد.
مصارف دارویی:
در برزیل دمنوش برگ این گیاه همانند دارویی اشتها آور، تب بر و قابض کاربرد دارد. در سورینام، جوشانده برگ روش درمانی برای سرماخوردگی محسوب می شود و در ترکیب با سنبل هندی، دارویی تب بر است. روغن مفیدی که از برگ بدست می آید حاوی سیترونلال، گرانیل استات، ژرانیول، سینئول، ترپینن، ترپن ها و پلی ترپنیز است .
جوشانده جوانه ها یا غنچه های سورینام چری بر ضد سرماخوردگی یا آنفولانزا و همچنین بر ضد سر دردها و سختی و سفتی و گرفتگی یا قولنج عضلات نوشیده می شود.
مصارف غذایی:
کودکان از خوردن میوه های رسیده لذت می برند . برای استفاده از این میوه ها در سفره غذا بهتر است آنها را بطور عمودی از یک طرف برش داده و کاملا باز کنیم تا هسته را خارج کرده و برای دو تا سه ساعت در جایی خنک قرار دهیم تا بوی صمغی آن تا اندازه ای برطرف شود . اگر قبل از قرار دادن در یخچال دانه آنها را خارج کرده و رویشان شکر بپاشیم ملایم و شیرین و آبدار خواهد شد و جایگزین خوبی برای توت فرنگی روی کیکی است که رویش را با خامه زده شده پوشانده ایم .
همچنین گیلاس گزینه مناسبی برای اضافه شدن به کلوچه میوه ای انواع سالاد پودینگ کاستارد و بستنی است و میتوان با آن پای و سس تهیه کرد و بصورت شربت آن را برای مدت طولانی نگه داشت . معمولا با آنها مربا ، ژله چاشنی و ترشی تهیه می کنند.
برزیلی ها آب گیلاس را بصورت سرکه یا شراب تخمیر می کنند و گاهی مشروب مقطر تهیه می کنند .
* ارزش غذایی هر ۱۰۰ گرم از قسمت خوراکی
| کالری | ۴۳ – ۵۱ گرم |
| رطوبت | ۸۵٫۴ – ۹۰٫۷۰ گرم |
| پروتئين | ۰٫۸۴ – ۱٫۰۱ گرم |
| چربی | ۰٫۴ – ۰٫۸۸ گرم |
| کربوهیدرات ها | ۷٫۹۳ – ۱۲٫۵ گرم |
| فیبر | ۰٫۳۴ – ۰٫۶ گرم |
| اش | ۰٫۳۴ – ۰٫۵ گرم |
| کلسیم | ۹ میلی گرم |
| فسفر | ۱۱ میلی گرم |
| اهن | ۰٫۲ میلی گرم |
| کاروتن (ویتامین A) | ۱,۲۰۰-۲,۰۰۰ I.U. |
| تیامین | ۰٫۰۳ میلی گرم |
| ریبوفلاوین | ۰٫۰۴ میلی گرم |
| نیاسین | ۰٫۰۳ میلی گرم |
| اسید اسکوربیک | ۲۰ – ۳۰ میلی گرم |
* دکتر مارگارت ۳۳٫۹ – ۴۳٫۹ میلی گرم خردل در میوه های قرمز رسیده یافت.
مرکب از تجزیه و تحلیل شده در هاوایی، آفریقا، فلوریدا.
سمی بودن این میوه:
هسته ها بسیار صمغی هستند و نباید خورده شود. سگ هایی میوه گیلاس را از دست کودکان بطور کامل خورده اند و دچار اسهال شده اند . بوی تند و قوی که از بوته های در حال هرس ساطع می شود موجب تحریک راه تنفسی افراد حساس می شود .
مصارف دیگر:
برگ درخت گیلاس کفپوش خانه برزیلی ها است . وقتی برزیلی ها بروی آنها راه می روند، این برگ ها از خود روغن تندی متصاعد می کنند که باعث دفع مگس ها می شود . پوست درخت محتوی ۲۰ تا ۲۸٫۵ درصد تانن است و می تواند برای درست کردن چرم استفاده شود. گل ها یک منبع غنی از گرده برای زنبور عسل هستند، اما شهد حاصل از آن ها بسیار اندک است .
نهال ۳ – ۴ ساله سورینام چری (گیلاس سورینامی)
گلدانی – ارتفاع حدود ۸۰-۱۵۰ سانتی متر
ارسال از طریق ترمینال های میان شهری به سراسر کشور